خیالِ دست

خیلی خوب بود!

تصور زندگی جاودان توی بهشت هم برای من سخته، چه برسه این دنیا!!

سلام بر مهدی عزیز

چیزهای مختلفی به ذهن‌ام خطور می‌کند. خوشبختانه از مشخصه‌های لاتغیّرِ ماده تغیّر است و انسانِ مادّی، دیر یا زود، محکوم به فناست. همان طلا هم بالاخره نیمه‌عمری دارد—هرچند از چشم‌اندازِ ما این نیمه‌عمر بسیارطولانی است—اما بعد از گذشتِ زمانی کافی به چیزِ دیگری تبدیل می‌شود که با طلا تفاوتِ ماهوی دارد.

اما فارغ از این‌ها متوجّهِ شرایطِ هولناکِ جهانِ ممکنی که ترسیم کرده‌ای هستم. برایِ منِ زودرنج حتّی همان یک روز بلا هم زیاد است چه رسد به یک زندگیِ طویلِ مملو از روزها و شب‌هایِ بلا‌. در مجموع فکر می‌کنم جهانِ واقعیِ خودمان، کیفیتاً، بی‌شباهت به چنین جهانِ ممکنی نیست. فریبکاری، توهین و گرسنگی چه حدِّ یقفی دارد؟ یا شدید‌تر از این‌ها، هتکِ حرمت، شکنجه، از دست‌دادن یا قتلِ عزیزان و... حتّی فقط یک‌بار هم که طعم‌اش چشیده شود برای استعفا‌دادن از زندگی کافی است. اما عجیب است که بارها رخ می‌دهند و استعفا نمی‌دهیم! بنابراین در آن جهانِ ممکنِ ترسیمی هم دور از ذهن نیست که، با وجودِ همه‌ی شوربختی‌های‌اش، باز هم از زندگی استعفا ندهیم؛ تنها به یک دلیل: کشش به نیرویِ شگفت‌انگیزِ حیات با پذیرشِ همه‌ی عقوبت‌ها و مکافات‌اش. مگر از همان روزی که داستانِ آدم و حوّا را ساخته‌ایم، تا همین امروز، به طرقِ گوناگون، همچنان در پیِ معنادارکردن و پذیرشِ این عقوبت و مکافات نیستیم؟ عقوبت و مکافاتی که نمی‌دانیم چرا باید باشد و عجیب‌تر این‌که برای چیزی که نمی‌دانیم چرا باید باشد لطیف‌ترین روایت‌ها و پرمغزترین تمدّن‌ها را بوجود آورده‌ایم. آیا روزی فرا می‌رسد که جسورانه، و نه کج‌دار و مریز، از بازی کنار بکشیم و در روایت‌گویی‌های قدیم وجدید همراه وسهیم نباشیم و این‌بار دست از هرگونه مشارکتی برداریم و همگی با اختیار از ادامه‌ی زندگی استعفا دهیم؟ پیش‌بینی محال است، اما نیرویِ حیات را دست‌کم نگیریم؛ چیزِ در پرده و رازآلود و غیرقابلِ تعریفی به‌نامِ حیات ارّابه‌ی خودش را گرچه به‌تنهایی و با مهابتِ تمام می‌راند اما هنگامی‌که محبّت مسافرِ ناخواسته‌ی این ارّابه شود، محال است که عشق‌بازی‌اش مجالِ چندانی به خواسته‌ی متوقّف‌کنندگانِ ارّابه بدهد. طرفه این‌که اساساً همین نمایشِ گاه‌‌به‌گاهِ مسحورکننده‌ی عشق‌بازی‌اش است که بعضاً متوقّف‌کنندگانِ راستین و مصمّم را از خواسته‌شان باز می‌دارد:

...و الحال این سه چیز باقی است، یعنی ایمان و امید و محبّت. امّا بزرگ‌تر از این‌ها محبّت است. - دوم قرنتیان 13:13

درک می‌کنم. زمان چیزِ غریبی است. اگوستین با آن‌همه اطمینان‌اش نسبت به عقلانی‌بودنِ خلقت، به مسئله‌ی زمان که می‌رسید واقعاً لنگ می‌زد، شاید زمان مانعی اساسی در مقابلِ اطمینان‌اش به حساب می‌آمده. به حافظ یا خیّامِ آن جهانِ ممکن هم دسترسی نداریم—اگر آن جهان اصلاً موجوداتی در قامتِ حافظ و خیّام داشته باشد—که بدانیم آیا/چگونه باز هم می‌توانند با کیفیتِ سابق به سبکِ خود مهر بورزند.

می‌ماند یک مسأله‌ی درخورِ توجّه، و آن‌هم این‌که آیا چیزهایی وجود دارند که در همه‌ی جهان‌هایِ ممکن، به لحاظِ زمانی متناهی یا نامتناهی، مفهوماً یکسان باشد؟ تا جایی که بپذیریم زمان امری صرفاً سابجکتیو است فکر نمی‌کنم مسأله‌ی زمان درهستیِ محبّت، مفهوماً، اختلالی ایجاد کند. امّا می‌دانیم که حداقل به‌لحاظِ فلسفی می‌توان ایرادهایی به سابجکتیو بودنِ صرفِ زمان وارد کرد. جدا از این ایرادها، بدونِ هیچ دلیل و مدرکی و بدونِ این‌که حتّی اندکی برای خودم روشن باشد، روحیه‌هایی هم وجود دارند که بعضاً مشتاقانه در پیِ انکار یا دست‌کم تخفیفِ مسأله‌ی زمان هستند:

جمله تلوین‌ها ز ساعت خاستست/ رست از تلوین که از ساعت برست

چون ز ساعت ساعتی بیرون شوی/ چون نماند محرمِ بی‌چون شوی

ساعت از بی‌ساعتی آگاه نیست/ زان‌کش آن‌سو جز تحیّر راه نیست

https://www.bbc.com/future/article/20181002-how-long-did-ancient-people-live-life-span-versus-longevity

مهدی در پاسخت به حمید به سوالی اشاره کردی، "اگر بدانم که تا همیشه فرصت هست و هیچ‌وقت دیر نمی‌شود، باز انگیزه‌ی لازم برای پرش از سکوی فراغ به سمت عاشقی را خواهم داشت؟" . واقعا، به نظرت اینجوریه؟ چند درصد از دوست داشتن ها دست خودمونه؟ اینطور به نظرم میاد عاشق شدن هایمان بیشتر حکایت یهویی بودنا و نداستن هاست. یا به قول خودتون "خدایا نمیدونم،چطو شد که ایطور شد !". فکر میکنم، متناهی بودن یا نبودن این جهان ربطی به فرایند افتادن در دام عاشقی نداره، به طور کلی یک ساز و کار دیگه داره.

شخصا، ترجیح میدم که در جهان نامتنهایی ، مدام اظهار محبت کنم!(این از من!)

به قول مولوی:

عشق از ازلست و تا ابد خواهد بود

جاودانگی مشکل فرگشتی داره. یعنی در عمل به دستشم بیاریم نمی‌تونیم ازش استفاده کنیم و باید بذاریمش کنار.

اگه واقعاً دنبال قرص و آمپول جاودانگی‌اند، شب بخوابن و صبح سَر بَر ندارن! :))

یادمه چند سال پیش در اوج یک بحران فقط این جمله دلداریم می‌داد: خوبیش اینه این دنیا همیشگی نیست...

اشاره کردم که اصلِ فانی بودنِ انسان تکیه بر اصلِ تغییر‌پذیریِ مادّه دارد. اصلِ تغییرپذیریِ مادّه خودش بر اصولِ متقدّمِ فلسفی و متأخّرِ علمی متکّی است و انکارِ دلبخواهانه‌ی این اصول شوخی‌ای بیش نیست. امّا حداقل، در تخیّل، اشکالی نمی‌بینم آزمایش‌هایِ ذهنی‌ای داشت که این اصول را انکار کند. مثلاً آزمایشی ذهنی در بابِ هویّتِ شخصی را درنظر بگیریم: مغزِ شخصی پس از مرگِ جسم‌اش به بدنِ سالمی پیوند می‌خورد و مکرراً با چنین پروسه‌‌ای به حیاتِ ابدی دست می‌یابد. این شخص همانی است که قبلاً بوده؟ فارغ از هر نوع پاسخی، خوبیِ بودنِ چنین آزمایش‌ها و پرسش‌ها این است که اگر هم چیزِ بدیعی به ما یاد ندهد، لااقل می‌تواند متواضع‌مان کند: این‌که چقدر درباره‌ی خودمان کم می‌دانیم.

عمرت شادمانه دراز باد.

به نظرم نگرانی ات زیاد نباید جدی باشد

اول به فرض که راهی بیابند که آدم ها نمیرند بخشی از آن شامل این است که اخلاقی را حکم فرما کنند که دیگر کشی را هم بر اندازند و تا ظلم هست دیگر کشی هست .بنابراین باید سلم و سلام را برقرار کنند که اگر کسی دستش به دیگری رسید قصد جانش را نکند ( گمان نمی کنم اکسیری بیابند که اگر سر از تن جدا شد باز هم فرد نمیرد)

دوم اینکه به فرض هم که هیچ راهی برای مردن نباشد، گمان نمی کنم اکسیری بیابند که مرگ را درمان کند اما ترس از مرگ را نه 

و اگر کسی نمیرد قلدران جهان او را از چه چیزی برای فرمانبرداری می ترسانند. 

سوم اینکه اگر مرگ نباشد آدمیان آنقدر عمر می کنند که آدم بشوند.آنگاه فرصت تعلیم بی نهایت برای آدمیان شاید منجر به نتیجه ای بسیار بهتر از این روزگار ما شود که تا تجربه می یابیم مرگ در رسیده است.

مثبت بیندیشیم :)