خیالِ دست

۱- من گفتم. فکر کنم روشن باشد که مطالبی که نوشته‌ام نظرات شخصی خودم است. اینکه گفتم نظام ما را بین انتخاب پراید و تیبا مختار گذاشته، طبعاً نظر خودم است.

۲- لیستی رأی دادن مربوط به انتخاباتی است که بشود لیستی رأی داد. یعنی انتخابات مجلس، خبرگان و شورای شهر. در انتخابات ریاست جمهوری نمی‌شود به لیست رأی داد چون لیستی وجود ندارد. اسم یک نفر نامزد را باید بنویسی روی برگه‌ی رأی. در انتخابات اخیر هم رأی به آقای روحانی، رأی به آقای روحانی بود،‌ نه رأی به لیبرالیسم بود، نه رأی به اصلاحات و نه هیچ چیز دیگر. مخصوصاً در کشور ما که حزب معنای روشنی ندارد، رأی به یک فرد، رأی به همان فرد است.

۳- اوّلاً «تفکر سازش» در شورای شهر چه معنایی دارد؟ مگر قرار است شورای شهر با کسی سازش کند؟ «سازش» اگر معنادار باشد در همان وزارت خارجه و مسئولیت‌های مشابه معنادار است. پس کلمات را لوث نکنید.

ثانیاً بنده برای شورای شهر تهران رأی ندادم و مسئولیتی در این زمینه ندارم.

ثالثاً شورای شهر تهران اتفاقاً از لحاظ کارهای زیرساختی، بسیار موفق بوده. از جمله اینکه آراء را شفاف کرده‌اند و هر شهروند می‌تواند با مراجعه به سایت شورای شهر ببیند هر نماینده به فلان طرح چه رأیی داده. یا اینکه فیش حقوقی مدیران شهرداری را روی سایت گذاشته‌اند و کارهای ساختاری مهمی از این دست، که کاملاً در خدمت مبارزه با فساد است. حالا اینکه در انتخاب شهردار اهمال داشته‌اند، انتقاد خود من هم هست. ولی لااقل کسی را انتخاب نکرده‌اند که درآمد شهرداری‌اش از فروش تراکم باشد.

۴- کابینه‌ای که رئیس‌جمهورش پراید باشد، وزرایش بنز می‌شود؟ من که دارم می‌گویم در انتخابات ریاست جمهوری، نظام من را بین انتخاب پراید و تیبا مخیّر کرد. طبعاً وزرای هرکدام از این نامزدها، باب طبع من نمی‌شدند و نشدند.

ادامه:

تفکر من اصلاً در صحنه‌ی سیاسی ایران به بوته‌ی آزمایش گذاشته نشده که بخواهد شکست بخورد. اگر شکستی در کار باشد، شکست تفکری است که چهل سال در کشور در حال پیاده شدن است.

«شما کنسرت و آزادی رابطه دختر پسر و بی حجابی می خواستید که بحمدالله دولت برایتان فراهم کرده است.»

اوّلاً، تمام پست‌های وبلاگم در مقابل شماست. نشان دهید که کجا من از دولت، کنسرت، آزادی رابطه‌ی دختر و پسر یا بی‌حجابی خواسته‌ام.

ثانیاً، دولت روحانی آزادی رابطه‌ی دختر و پسر و بی‌حجابی را فراهم کرده؟ کجا فراهم کرده که ما بی‌خبریم؟ نکند شما در یک ایران دیگر زندگی می‌کنید؟ همین چندماه پیش بود که چند زن، به دلیل کشف حجاب دستگیر شدند و برایشان مجازات سال‌ها زندان تعیین شد. شما به این می‌گویید آزادی بی‌حجابی؟

ثالثاً، مگر در دولت احمدی‌نژاد کنسرت نبود؟ از اول انقلاب کنسرت بوده و هنوز هم هست. این چه ربطی به دولت روحانی، یا رأی ملت به او دارد؟ اگر دولت روحانی درباره‌ی کنسرت در چیزی رکورددار باشد، در لغو کنسرت‌های مجوزدار است.

«آنچه امروز در پیش روی شماست ثمره انتخاب یک تفکر غربگرای لیبرال است».

من اگر واقعاً بخواهم یک غربگرای لیبرال را سر کار بیاورم، می‌روم یک غربگرای لیبرال واقعی را پیدا می‌کنم،‌ نه آخوندی که چهل سال بالاترین سمت‌های اطلاعاتی و امنیتی نظام دستش بوده. به قول خودتان «بهتر است مسئولیت پذیر باشیم». با قایم شدن پشت سر لیبرالیسم نمی‌شود وضع موجود را توجیه کرد. اگر مسئول وضع موجود ایران تفکر لیبرال است، مسئول وضع موجود آمریکا و اروپا کیست؟ لابد تئوری ولایت فقیه!

درباره‌ی این ادعا که «این سیستم فشل است» می‌توانیم بعداً با هم صحبت کنیم. بهتر است تمرکزمان را برگردانیم روی همان ادعای اصلی که در پست کرده بودم: اینکه مردم مسئول کیفیت بد دولت و مجلس نیستند چون باید از بین نامزدهای کم‌کیفیت انتخاب می‌کردند.

از نظر من مردم آمریکا قطعاً درباره‌ی روی کار آمدن ترامپ مسئول هستند. اوّلاً در آمریکا هیچ نهادی نامزدهای انتخاباتی را فیلتر نمی‌کند و هر فردی که حداقل‌های مصرّح در قانون را داشته باشد می‌تواند نامزد شود. پس به‌لحاظ نظری مانعی برای آزادی انتخاب آمریکایی‌ها نبوده. ثانیاً به لحاظ عملی هم نامزدی مثل برنی سندرز در کارزار انتخاباتی دموکرات‌ها بود که از بسیاری جهات نقطه‌ی مقابل ترامپ است. بنابراین می‌توانیم مردم آمریکا را به‌خاطر انتخاب ترامپ شماتت کنیم و آنها را به‌خاطر روی کار آوردن ترامپ مسئول بدانیم. به این دلیل واضح که انتخاباتشان آزاد بود و افراد بسیار متفاوتی در آن انتخابات نامزد بودند.

نخیر، آمدنیوز را دنبال نمی‌کنم.

این شیوه‌ی بحث کردن شما شاید در مجادله به‌کار بیاید، ولی به‌کار گفتگو نمی‌آید. شما ببینید موضوع پست من و آخرین کامنتم چه بوده: «مردم مسئول کیفیت بد دولت و مجلس نیستند چون باید از بین نامزدهای کم‌کیفیت انتخاب می‌کردند.» حرف‌های شما چه ربط روشنی به موضوع دارد؟ ظاهراً شما می‌خواهید بگویید مسئولیت این دولت با اصلاح‌طلبان است. بسیار خوب؛ فرض می‌کنیم ادعای شما درست باشد. آیا این ادعا به معنای این است که مردم را به‌خاطر کیفیت بد دولت و مجلس مسئول می‌دانید یا نمی‌دانید؟ موضوع اصلی این است. لطفاً اگر می‌خواهید بحث کنید در رابطه با موضوع بحث صحبت کنید.

هرچند هیچ معلوم نکرده‌اید که دارید به کدام حرف من جواب می‌دهید، مطالب شما ممکن است پاسخی به این حرف بنده باشد: «در انتخابات اخیر هم رأی به آقای روحانی، رأی به آقای روحانی بود،‌ نه رأی به لیبرالیسم بود، نه رأی به اصلاحات و نه هیچ چیز دیگر. مخصوصاً در کشور ما که حزب معنای روشنی ندارد، رأی به یک فرد، رأی به همان فرد است.»

در پاسخ به‌ حرف‌هایتان عرض می‌کنم اینکه آقای خاتمی تکرار کرده یا آقای عارف انصراف داده، نشان نمی‌دهد که رأی به آقای روحانی رأی به تفکر اصلاح‌طلبی بوده. هنگام انتخابات در بسیاری از کشورهای جهان، احزاب یا جریان‌های سیاسی‌ای که نمی‌توانند اکثریت آرا را به‌دست بیاورند،‌ با هم ائتلاف می‌کنند. تقریباً شبیه به کاری که آقایان قالیباف و رئیسی کردند و آقای قالیباف به نفع آقای رئیسی انصراف داد. حمایت آقای خاتمی یا انصراف آقای عارف هم چیزی شبیه به همین است. اصلاح‌طلبان وقتی دیدند نامزدشان اکثریت را به‌دست نمی‌آورد، با آقای روحانی ائتلاف کردند تا رقیبشان پیروز نشود. این یک کار معمول در دنیای سیاست است. طبعاً بخشی از آرای روحانی به خاطر تکرار خاتمی بوده. بخشی هم نبوده. ولی رأی به روحانی، رأی به حسن روحانی بوده و نه رأی به تفکر اصلاحات. اسم شخص را روی برگه می‌نویسند، نه اسم تفکر را.

در انتها این تذکر را بدهم که بنده هیچ تعلقی به جریانی که اسم خودش را اصلاح‌طلبی گذاشته ندارم. حرفم این است که مسئولیت مکافات‌های کشور خیلی بزرگ‌تر از آن است که بشود آن را فقط برعهده‌ی اصلاح‌طلبان گذاشت. چون باز هم تکرار کرده‌اید که «بیاییم مسئولیت پذیر باشیم»، دوست دارم از شما بپرسم مسئولیت آیت‌الله خامنه‌ای را که سی سال نفر اوّل کشور است، چقدر می‌بینید؟ چه میزان از بار مسئولیت مشکلات کشور برعهده‌ی ایشان است؟

نوشته‌اید «شما ادعا می کنید ایشان کوتاهی دارند». همین ابتدا این را بگویم که چنین ادعایی نکردم. فقط از شما سؤال پرسیدم که چقدر از بار مسئولیت را برعهده‌ی رهبری می‌دانید. همین. خودم نه گفتم ایشان کوتاهی دارند و نه گفتم ایشان کوتاهی ندارند.

منظورم از مسئولیت هم مسئولیت قانونی است. برای اینکه سؤالم روشن‌تر شود، مواردی از قانون را تذکر می‌دهم:

وظایف و اختیارات رهبر در اصل ۱۱۰ قانون اساسی ذکر شده که برای جلوگیری از طولانی شدن کامنت، آنها را ذکر نمی‌کنم و فقط به ذکر چندتا از مهم‌ترین‌ها اکتفا می‌کنم: تعیین سیاست‌های کلی نظام، نظارت بر حسن اجرای سیاستهای کلی نظام، حل معضلات نظام که از طرق عادی قابل حل نیست، از طریق مجمع تشخیص مصلحت نظام، نصب و عزل: فقهای شورای نگهبان، عالیترین مقام قوه‌ی قضائیه، رئیس سازمان صداوسیما و... . فکر کنم تا همینجا روشن باشد که وظایف و اختیارات رهبری به‌مراتب بیشتر از رئیس‌جمهور است.

در اصل ۵۷ قانون اساسی، ولایت به‌صورت مطلقه ذکر شده. چون متأسفانه در خود قانون اساسی توضیح روشنی درباره‌ی قید «مطلقه» نیامده، شاید بهترین راه این باشد که ببینیم خود رهبری چه نظری در این خصوص دارند. در جواب به یکی از استفتائات (س ۶۳) در سایت ایشان اینطور آمده:

«حاکم مسلمانان پس از این که وظیفه خطیر رهبری را طبق موازین شرعی به عهده گرفت، باید در هر مورد که لازم بداند تصمیمات مقتضی بر اساس فقه اسلامی اتخاذ کند و دستورات لازم را صادر نماید. تصمیمات و اختیارات ولی فقیه در مواردی که مربوط به مصالح عمومی اسلام و مسلمین است، در صورت تعارض با اراده و اختیار آحاد مردم، بر اختیارات و تصمیمات آحاد امّت مقدّم و حاکم است، و این توضیح مختصری درباره ولایت مطلقه است.»

http://farsi.khamenei.ir/treatise-content?id=9#63

بنا بر اصل ولایت مطلقه‌ی فقیه و تفسیر خود رهبری از آن، ایشان در هر موردی که لازم بداند می‌تواند تصمیمات مقتضی اتخاذ کند، حتی اگر معارض با اراده و اختیار آحاد مردم باشد. به‌عبارت دیگر، علاوه بر اختیارات مصرّح در اصل ۱۱۰ قانون اساسی، اگر رهبری لازم بداند می‌تواند در هر قسمت دیگری (که در قانون اساسی جزو اختیارات ایشان ذکر نشده) ورود کند و دستورات لازم را صادر کند. پس ایشان عملاً به‌مراتب بیشتر از آنچه در اصل ۱۱۰ ذکر شده، اختیارات دارند.

در قسمتی از اصل ۱۰۷ آمده: «رهبر منتخب خبرگان، ولایت امر و همه مسوولیت‌های ناشی از آن را بر عهده خواهد داشت.» از آنجا که طبق اصل ۵۷، ولایت امر رهبری، مطلقه است، طبعاً‌ مسئولیت ایشان هم مطلقه خواهد بود. حتی اگر در قانون هم این مطلب نیامده بود، روشن بود که میزان مسئولیت با میزان اختیارات تناسب مستقیم دارد. هرچه اختیارات بیشتر، مسئولیت بیشتر. و اگر اختیارات مطلقه باشد، مسئولیت هم مطلقه است. این البته رافع مسئولیت دیگران (رؤسای قوا، وزرا، وکلا و...) نیست.

با توجه به همه‌ی این توضیحات، یک بار دیگر سؤال کامنت قبلی‌ام را تکرار می‌کنم: در قبال وضع فعلی کشور، «مسئولیت آیت‌الله خامنه‌ای را که سی سال نفر اوّل کشور است، چقدر می‌بینید؟ چه میزان از بار مسئولیت مشکلات کشور برعهده‌ی ایشان است؟»

دوست عزیز، این همه مطلب نوشتید ولی جواب سؤالم را ندادید. بالاخره رهبری مسئولیتی در قبال وضع موجود دارد یا ندارد؟ اگر دارد چقدر از مسئولیت به عهده‌ی ایشان است؟ سؤال خیلی واضح است و جواب هم می‌تواند سرراست و روشن باشد اگر بخواهید جواب بدهید.

اگر بخواهید بحث مقایسه‌ی رهبر با پیامبران را پیش بکشید و پای عصمت را به میان باز کنید، دیگر بحثی نمی‌ماند. اگر ولی فقیه معصوم است (که به‌گمان شما ادله‌ی کلامی محکمی این فرض را تأیید می‌کند) دیگر چه جای بحث بر سر مسئولیت‌پذیری است؟ وقتی می‌گوییم معصوم، پذیرفته‌ایم که به‌طور پیشینی ایشان مرتکب خطا نمی‌شود و همه‌ی کارهایش درست است. دیگر مسئولیت چه چیزی را به گردن ایشان بگذاریم؟

شما می‌گویید که قائل به عصمتِ ولی فقیه نیستید ولی عملاً فرقی با قائلان به آن ندارید. اینکه در عملکرد کسی که ۳۰ سال بر کشور حکومت کرده نمی‌توانید کمترین ایرادی ببینید، معنی‌اش این است که به‌عصمت او باور دارید هرچند به آن اذعان نکنید. نتیجه‌ی قائل شدن به عصمت نظری یا عملی رهبری این می‌شود که همیشه دنبال یک نفر می‌گردید که تقصیرها را گردنش بیاندازید.

با این روشی که شما پیش می‌روید، هیچ مسئولیت روشن و مشخصی برای رهبری قائل نیستید که بشود بعداً از ایشان مؤاخذه کرد. اگر در جامعه مشکل اقتصادی رخ دهد،‌ تقصیر از بی‌عرضگی دولت است. اگر مشکل فرهنگی رخ دهد، تقصیر از تفکر لیبرال است. اگر بانک‌ها رباخواری می‌کنند تقصیر نظام سرمایه‌داری است. اگر عدالت نیست، مشکل از دستگاه قضا است. اگر صداوسیما تبدیل به قمارخانه شده تقصیر دولت است که بودجه‌ی کافی نداده. اگر ترامپ از برجام خارج شد تقصیر ظریف است و قس علی هذا.

علاوه بر سؤالی که در کامنت‌های قبلی پرسیدم و هنوز منتظر جواب هستم، لطفاً به این سؤال هم پاسخ دهید: اگر چطور شود شما قصور را از رهبری می‌بینید؟ به‌عبارت دیگر، اگر چه اتفاقی در کشور بیافتد شما قبول می‌کنید که مقصر آن اتفاق ولی فقیه بوده؟ جوابش می‌تواند خیلی ساده باشد. مثلاً بگویید اگر جنگ شود مقصر رهبری است، یا اگر انقلاب شود مقصر رهبری است،‌ یا اگر قانون اساسی اجرا نشود مقصر رهبری است، یا هر چیز دیگری.